में जो यह लिखता रहता हूँ ,
जिसे में कविता कहता हूँ ,
औरों के लिए फिजूल की बातें ही सही,
पर अपनी तो जिंदगी है यही!
खोया रहता हूँ में ख्यालों में,
कुछ सुल्जे कुछ अनसुलझे सवालों में,
औरों के लिए फिजूल जाया वक़्त ही सही,
पर अपनी तो जिंदगी है यही!
करता रहता हूँ बातें हवा से,
कुछ पूछता रहता हूँ दीवारों से ,
औरों के लिए में पागल ही सही ,
पर अपनी तो जिंदगी है यही!
फिरता रहता हूँ तनहा सुनसान राहों पे,
देखता रहता हूँ सब कुछ हैरान निगाहों से,
औरों के लिए मैं एक परेशानी ही सही,
पर अपनी तो जिंदगी है यही!
दायिरों में सिमट कर में न रहता हूँ ,
ढल गए हैं सब जैसे वैसे में न ढलता हूँ,
औरों के लिए यह मेरी नादानी ही सही,
पर अपनी तो जिंदगी है यही!
में आज कल
ऊँचे ऊँचे मुकामों पर रहते हैं लोग जो,
होती है मोहब्बत उन से सब को ही,
मुझे तो है बरसों से तुझसे मोहब्बत,
तुझे भी हो जाए मुझ से मोहब्बत,
में आज कल वो मुकाम दूंदता हूँ !
फन अपने के माहिर होते हैं लोग जो,
रहती है शारदा उन से सब को ही,
में तो तुझको कहता हूँ खुदा पहले ही दिन से,
तुझे भी हो जाए थोडी शरदा मुझसे ,
में आज कल वोह फन की दोलत ढूंढता हूँ !
खूब शानो शोकत से जीते हैं लोग जो,
चाहत रहती है सबको ही उनसे मिलने की,
में तो हर वक़्त ही तुझसे मिलने की चाहत रखता हूँ,
तुझे भी हो अरमान मुझसे मिलने का,
में आज कल वोह मान -सम्मान ढूंढता हूँ !
कहते हैं खूब हो इंसान में खूबी कोई ,
तो कमियाँ इंसान की फिर कोई देखता नहीं,
तुझ में तो हैं खूबिया हजारों ,लाखों एक नहीं,
मेरी भी छुपा देगी कमियाँ एक खूबी कोई,
में आज कल अपने आप में वो खूबी ढूँढता हूँ!
होती है मोहब्बत उन से सब को ही,
मुझे तो है बरसों से तुझसे मोहब्बत,
तुझे भी हो जाए मुझ से मोहब्बत,
में आज कल वो मुकाम दूंदता हूँ !
फन अपने के माहिर होते हैं लोग जो,
रहती है शारदा उन से सब को ही,
में तो तुझको कहता हूँ खुदा पहले ही दिन से,
तुझे भी हो जाए थोडी शरदा मुझसे ,
में आज कल वोह फन की दोलत ढूंढता हूँ !
खूब शानो शोकत से जीते हैं लोग जो,
चाहत रहती है सबको ही उनसे मिलने की,
में तो हर वक़्त ही तुझसे मिलने की चाहत रखता हूँ,
तुझे भी हो अरमान मुझसे मिलने का,
में आज कल वोह मान -सम्मान ढूंढता हूँ !
कहते हैं खूब हो इंसान में खूबी कोई ,
तो कमियाँ इंसान की फिर कोई देखता नहीं,
तुझ में तो हैं खूबिया हजारों ,लाखों एक नहीं,
मेरी भी छुपा देगी कमियाँ एक खूबी कोई,
में आज कल अपने आप में वो खूबी ढूँढता हूँ!
ਬਾਲ ਗਈ ਦਿਲ ਵਿਚ ਅੱਗ ਕੁਜ ਬਣਨ ਵਾਸਤੇ --- ਸਕੂਲ ਦੇ ਹਾਲ
ਮੇਂ ਕਰ ਦਾ ਰਿਹੰਦਾ ਸੀ ਜੱਦੋਂ ਜੇਹਦ ਮੋਰਨਿੰਗ ਅਸੇਮ੍ਬਲੀ ਚ,
ਓਸਦੇ ਬਰਾਬਰ ਖੜੇ ਰੇਹਨ ਵਾਸਤੇ,
ਵਧ ਛੜ ਦਾ ਸੀ ਫਾਨ੍ਸ੍ਲਾ ਮੂਹਰਲੇ ਮੁੰਡੇ ਤੋੰਹ,
ਫਾਂਸਲਾ ਓਸ ਤੋੰਹ ਘਟਾਉਣ ਵਾਸਤੇ!
ਸਬ ਕਰ ਲੈਏਂਦੇ ਸੀ ਅਕ੍ਖਾਂ ਜਦੋਂ ਬੰਦ ਰੱਬ ਨੂ ਧਿਯੋੰ ਵਾਸਤੇ ,
ਮੇਂ ਖੋਲ ਕੇ ਅਕ੍ਖਾਂ ਓਸ੍ਨੁ ਦੇਖਦਾ ਸੀ ਰਿਹੰਦਾ ਹਾਜਰੀ ਆਪਣੀ ਲਵਾਉਣ ਵਾਸਤੇ,
ਮੰਗਦਾ ਰਿਹੰਦਾ ਸੀ ਫ਼ਰਿਯਾਦ ਹਰ ਦਮ ਤੇਰੇ ਮੇਰੇ ਸਾਥ ਵਾਸਤੇ ,
ਕੋਈ ਹੋਰ ਨਾ ਆਵੇ ਤੇਰੇ ਮੇਰੇ ਨਾਮ ਦੇ ਵਿਚਕਾਰ ਵਾਲਾ ਵਿਥ ਆਪਨੇ ਵਿਚ ਪਾਉਣ ਵਾਸਤੇ!
ਅਦ੍ਧੀ ਛੁੱਟੀ ਵੇਹਲੇ ਓਸ ਪਿੱਪਲ ਦੀ ਛਾਵੇਂ ਬੈਠਾ ਸੀ ਰਿਹੰਦਾ,
ਨੇਹਦੇ ਜੀਹਦੇ ਲੱਗੀ ਪੀਂਘ ਤੇਹ ਆਉਂਦੀ ਹੁੰਦੀ ਸੀ ਓਹ ਝੂਟੇ ਲੈਣ ਵਾਸਤੇ,
ਜਾਂ ਫਿਰਦਾ ਰਿਹੰਦਾ ਸੀ ਗੇੜੇ ਮਾਰਦਾ ਓਹਨਾ ਟੂਟੀਯਾਂ ਟੰਕਇਆਂ ਦੇ ਕੋਲ ,
ਜਿੰਨਾਹ ਤੇ ਆਉਂਦੀ ਹੁੰਦੀ ਸੀ ਓਹ ਰੋਟੀ ਖਾ ਕੇ ਪਾਣੀ ਪੀਣ ਵਾਸਤੇ!
ਭੁਲਦਾ ਰਿਹਾ ਕਿਤਾਬ ਕਯੀ ਵਾਰ ਜਾਣ ਬੁੱਜ ਕੇ ਓਸਦੇ ਬੇੰਚ ਤੇ ,
ਆਵੇਗੀ ਓਹ ਕੋਲ ਕਲ ਨੂ ਮੇਰੇ , ਮੇਇਨੁ ਮੇਰੀ ਕਿਤਾਬ ਮੋੜ੍ਣ ਵਾਸਤੇ,
ਪਰ ਹਰ ਵਾਰੀ ਚੂਕ ਕੇ ਲੈ ਜਾਂਦੇ ਸੀ ਟੁੱਟ ਪੈਣੇ ਬੰਦੇ ਓਹ ,
ਆਉਂਦੇ ਸੀ ਸ਼ਾਮ ਨੂ ਜੇਹੜੇ ਕਲਾਸ ਰੂਮ ਸਾਫ਼ ਕਰਨ ਵਾਸਤੇ!
ਮੇਂ ਚੁੱਕ ਕੇ ਲੇਇਓਨ੍ਦਾ ਰਿਹਾ ਕਿਤਾਬਾਂ ਓਹ ਵੀ ਜੋ ਨਹੀ ਸੀ ਹੁੰਦੀਯਾਂ ਚਾਹ੍ਦੀਯਾਂ,
ਕੇ ਆਖੇਗਾ ਮਾਸਟਰ ਕਿਸੇ ਦਿਨ ਕਿਤਾਬ ਇਹਨਾ ਚੋ ਕੋਈ ਖੋਲਣ ਵਾਸਤੇ!
ਤੇ ਓਹ ਆਵੇਗੀ ਕੋਲ ਮੇਰੇ ਕਿਤਾਬ ਪਾਠ ਪੜਨ ਲਈ ਕਿਤਾਬ ਲੈਣ ਵਾਸਤੇ,
ਤੇ ਫਿਰ ਆਵੇਗੀ ਕੋਲ ਮੇਰੇ ਕਿਤਾਬ ਮੇਰੀ ਮੇਇਨੁ ਮੋੜ੍ਣ ਵਾਸਤੇ!
ਮੇਂ ਗਾਲਿਯਾਂ ਰਾਤਾਂ ਕਯੀ ਹਿਸਾਬ ਪੜਦੇਯਾੰ ਇਸੇ ਆਸ ਤੇ,
ਕੇ ਕਦੇ ਓਹ ਆਵੇਗੀ ਕੋਲ ਮੇਰੇ ਸਵਾਲ ਕੋਈ ਪੁਛਨ ਵਾਸਤੇ,
ਪਰ ਫਿਰਦੀ ਰਹੀ ਛੁਰੀ ਹਰ ਵਾਰੀ ਮੇਰੇ ਅਰਮਾਨਾ ਦੇ ਕਲੇਜੇ,
ਓਹ ਜਾਂਦੀ ਰਹੀ ਹਰ ਵਾਰੀ ਉਸ ਲੰਬੇ ਜੇਹੇ ਮੁੰਡੇ ਕੋਲੋਂ ਪੁਛਨ ਵਾਸਤੇ !
ਛਡ ਦਿੱਤੇ ਝੂਠੇ ਬਹਾਨੇ ਬਣਾਉਣੇ ਸਕੂਲੋਂ ਛੁੱਟੀ ਲੈਣ ਵਾਸਤੇ ,
ਬਸ ਸਾਰੀ ਸ਼ਾਮ ਸਾਰੀ ਰਾਤ ਤਰਸਦਾ ਰਹੰਦਾ ਸੀ ਸਕੂਲ ਜਾਣ ਵਾਸਤੇ,
ਬੀਮਾਰ ਹੁੰਦੇਯਾਂ ਵੀ ਔਖੇ ਸੌਖੇ ਉਠ ਕੇ ਆ ਹੀ ਜਾਂਦਾ ਸੀ,
ਬਸ ਏਕ ਦਿਲ ਦੇ ਕਰਾਰ ਵਾਸਤੇ, ਬਸ ਏਕ ਉਸਦੇ ਹੀ ਦੀਦਾਰ ਵਾਸਤੇ!
ਪੜ ਦੇ ਹੁੰਦੇ ਸੀ ਪੇਹ੍ਲਾਂ ਮਾਸਟਰਾਂ ਦੀ ਕੁੱਟ ਤੋੰਹ ਬਚਨ ਵਾਸਤੇ ,
ਫਿਰ ਲੱਗ ਗਏ ਪੜਨ ਤੇਰੇ ਮੁਹਰੇ ਆਪਣੀ ਥੋੜੀ ਸ਼ੋਭਾ ਬਣਾਉਣ ਵਾਸਤੇ,
ਬਸ ਏਨੇ ਨਾਲ ਹੀ ਕਰ ਗਈ ਓਹ ਏਹਸਾਨ ਕਿੰਨੇ ਮੇਰੇ ਤੇ,
ਪਾ ਗਈ ਮੈਨੂ ਸਹੀ ਰਾਸਤੇ, ਬਾਲ ਗਈ ਦਿਲ ਵਿਚ ਅੱਗ ਕੁਜ ਬਣਨ ਵਾਸਤੇ!
ਓਸਦੇ ਬਰਾਬਰ ਖੜੇ ਰੇਹਨ ਵਾਸਤੇ,
ਵਧ ਛੜ ਦਾ ਸੀ ਫਾਨ੍ਸ੍ਲਾ ਮੂਹਰਲੇ ਮੁੰਡੇ ਤੋੰਹ,
ਫਾਂਸਲਾ ਓਸ ਤੋੰਹ ਘਟਾਉਣ ਵਾਸਤੇ!
ਸਬ ਕਰ ਲੈਏਂਦੇ ਸੀ ਅਕ੍ਖਾਂ ਜਦੋਂ ਬੰਦ ਰੱਬ ਨੂ ਧਿਯੋੰ ਵਾਸਤੇ ,
ਮੇਂ ਖੋਲ ਕੇ ਅਕ੍ਖਾਂ ਓਸ੍ਨੁ ਦੇਖਦਾ ਸੀ ਰਿਹੰਦਾ ਹਾਜਰੀ ਆਪਣੀ ਲਵਾਉਣ ਵਾਸਤੇ,
ਮੰਗਦਾ ਰਿਹੰਦਾ ਸੀ ਫ਼ਰਿਯਾਦ ਹਰ ਦਮ ਤੇਰੇ ਮੇਰੇ ਸਾਥ ਵਾਸਤੇ ,
ਕੋਈ ਹੋਰ ਨਾ ਆਵੇ ਤੇਰੇ ਮੇਰੇ ਨਾਮ ਦੇ ਵਿਚਕਾਰ ਵਾਲਾ ਵਿਥ ਆਪਨੇ ਵਿਚ ਪਾਉਣ ਵਾਸਤੇ!
ਅਦ੍ਧੀ ਛੁੱਟੀ ਵੇਹਲੇ ਓਸ ਪਿੱਪਲ ਦੀ ਛਾਵੇਂ ਬੈਠਾ ਸੀ ਰਿਹੰਦਾ,
ਨੇਹਦੇ ਜੀਹਦੇ ਲੱਗੀ ਪੀਂਘ ਤੇਹ ਆਉਂਦੀ ਹੁੰਦੀ ਸੀ ਓਹ ਝੂਟੇ ਲੈਣ ਵਾਸਤੇ,
ਜਾਂ ਫਿਰਦਾ ਰਿਹੰਦਾ ਸੀ ਗੇੜੇ ਮਾਰਦਾ ਓਹਨਾ ਟੂਟੀਯਾਂ ਟੰਕਇਆਂ ਦੇ ਕੋਲ ,
ਜਿੰਨਾਹ ਤੇ ਆਉਂਦੀ ਹੁੰਦੀ ਸੀ ਓਹ ਰੋਟੀ ਖਾ ਕੇ ਪਾਣੀ ਪੀਣ ਵਾਸਤੇ!
ਭੁਲਦਾ ਰਿਹਾ ਕਿਤਾਬ ਕਯੀ ਵਾਰ ਜਾਣ ਬੁੱਜ ਕੇ ਓਸਦੇ ਬੇੰਚ ਤੇ ,
ਆਵੇਗੀ ਓਹ ਕੋਲ ਕਲ ਨੂ ਮੇਰੇ , ਮੇਇਨੁ ਮੇਰੀ ਕਿਤਾਬ ਮੋੜ੍ਣ ਵਾਸਤੇ,
ਪਰ ਹਰ ਵਾਰੀ ਚੂਕ ਕੇ ਲੈ ਜਾਂਦੇ ਸੀ ਟੁੱਟ ਪੈਣੇ ਬੰਦੇ ਓਹ ,
ਆਉਂਦੇ ਸੀ ਸ਼ਾਮ ਨੂ ਜੇਹੜੇ ਕਲਾਸ ਰੂਮ ਸਾਫ਼ ਕਰਨ ਵਾਸਤੇ!
ਮੇਂ ਚੁੱਕ ਕੇ ਲੇਇਓਨ੍ਦਾ ਰਿਹਾ ਕਿਤਾਬਾਂ ਓਹ ਵੀ ਜੋ ਨਹੀ ਸੀ ਹੁੰਦੀਯਾਂ ਚਾਹ੍ਦੀਯਾਂ,
ਕੇ ਆਖੇਗਾ ਮਾਸਟਰ ਕਿਸੇ ਦਿਨ ਕਿਤਾਬ ਇਹਨਾ ਚੋ ਕੋਈ ਖੋਲਣ ਵਾਸਤੇ!
ਤੇ ਓਹ ਆਵੇਗੀ ਕੋਲ ਮੇਰੇ ਕਿਤਾਬ ਪਾਠ ਪੜਨ ਲਈ ਕਿਤਾਬ ਲੈਣ ਵਾਸਤੇ,
ਤੇ ਫਿਰ ਆਵੇਗੀ ਕੋਲ ਮੇਰੇ ਕਿਤਾਬ ਮੇਰੀ ਮੇਇਨੁ ਮੋੜ੍ਣ ਵਾਸਤੇ!
ਮੇਂ ਗਾਲਿਯਾਂ ਰਾਤਾਂ ਕਯੀ ਹਿਸਾਬ ਪੜਦੇਯਾੰ ਇਸੇ ਆਸ ਤੇ,
ਕੇ ਕਦੇ ਓਹ ਆਵੇਗੀ ਕੋਲ ਮੇਰੇ ਸਵਾਲ ਕੋਈ ਪੁਛਨ ਵਾਸਤੇ,
ਪਰ ਫਿਰਦੀ ਰਹੀ ਛੁਰੀ ਹਰ ਵਾਰੀ ਮੇਰੇ ਅਰਮਾਨਾ ਦੇ ਕਲੇਜੇ,
ਓਹ ਜਾਂਦੀ ਰਹੀ ਹਰ ਵਾਰੀ ਉਸ ਲੰਬੇ ਜੇਹੇ ਮੁੰਡੇ ਕੋਲੋਂ ਪੁਛਨ ਵਾਸਤੇ !
ਛਡ ਦਿੱਤੇ ਝੂਠੇ ਬਹਾਨੇ ਬਣਾਉਣੇ ਸਕੂਲੋਂ ਛੁੱਟੀ ਲੈਣ ਵਾਸਤੇ ,
ਬਸ ਸਾਰੀ ਸ਼ਾਮ ਸਾਰੀ ਰਾਤ ਤਰਸਦਾ ਰਹੰਦਾ ਸੀ ਸਕੂਲ ਜਾਣ ਵਾਸਤੇ,
ਬੀਮਾਰ ਹੁੰਦੇਯਾਂ ਵੀ ਔਖੇ ਸੌਖੇ ਉਠ ਕੇ ਆ ਹੀ ਜਾਂਦਾ ਸੀ,
ਬਸ ਏਕ ਦਿਲ ਦੇ ਕਰਾਰ ਵਾਸਤੇ, ਬਸ ਏਕ ਉਸਦੇ ਹੀ ਦੀਦਾਰ ਵਾਸਤੇ!
ਪੜ ਦੇ ਹੁੰਦੇ ਸੀ ਪੇਹ੍ਲਾਂ ਮਾਸਟਰਾਂ ਦੀ ਕੁੱਟ ਤੋੰਹ ਬਚਨ ਵਾਸਤੇ ,
ਫਿਰ ਲੱਗ ਗਏ ਪੜਨ ਤੇਰੇ ਮੁਹਰੇ ਆਪਣੀ ਥੋੜੀ ਸ਼ੋਭਾ ਬਣਾਉਣ ਵਾਸਤੇ,
ਬਸ ਏਨੇ ਨਾਲ ਹੀ ਕਰ ਗਈ ਓਹ ਏਹਸਾਨ ਕਿੰਨੇ ਮੇਰੇ ਤੇ,
ਪਾ ਗਈ ਮੈਨੂ ਸਹੀ ਰਾਸਤੇ, ਬਾਲ ਗਈ ਦਿਲ ਵਿਚ ਅੱਗ ਕੁਜ ਬਣਨ ਵਾਸਤੇ!
ਮੇਰੇ ਦਿਲ ਵਿੱਚ ਉਠਦਾ ਹੈ ਏ ਸਵਾਲ
ਪਿੰਜਰੇ ਵਿੱਚ ਪੰਛੀ ਕੈਦ ਵੇਖ ਕੇ,
ਕਸਾਈ ਦੀ ਛੁਰੀ ਥੱਲੇ ਜਨੌਰ ਦੇਖ ਕੇ,
ਮੇਰੇ ਦਿਲ ਵਿੱਚ ਉਠਦਾ ਹੈ ਏ ਸਵਾਲ,
ਕੀ ਇਨਸਾਨ ਰੋਟੀ ਲਈ ਕੀ ਕੀ ਕਰ ਸਕਦਾ ਹੈ ?
ਠੇਕੇਯਾਂ ਤੇ ਵਿਕਦੀ ਖੁੱਲੀ ਸ਼ਰਾਬ ਵੇਖ ਕੇ,
ਕੋਠੇਯਾਂ ਤੇ ਲੱਗੀ ਜਿਸਮਾਂ ਦੀ ਨੁਮਾਇਸ਼ ਵੇਖ ਕੇ,
ਮੇਰੇ ਦਿਲ ਵਿੱਚ ਉਠਦਾ ਹੈ ਏ ਸਵਾਲ,
ਕੀ ਇਨਸਾਨ ਹੋਰ ਕੀ ਕੀ ਵੇਚ ਸਕਦਾ ਹੈ?
ਅਨ੍ਜਮਿਯਾੰ ਧੀਯਾਂ ਮਰਦਿਆਂ ਵੇਖ ਕੇ,
ਬੁੱਢੇ ਮਾਪੇ ਸੜਕਾਂ ਤੇ ਰੁਲਦੇ ਵੇਖ ਕੇ,
ਮੇਰੇ ਦਿਲ ਵਿੱਚ ਉਠਦਾ ਹੈ ਏ ਸਵਾਲ,
ਕੀ ਇਨਸਾਨ ਹੋਰ ਕਿੰਨਾ ਕੁ ਗਿਰ ਸਕਦਾ ਹੈ ?
ਇਜ੍ਜ਼ਤ ਆਬਰੂ ਕਿਸੇ ਮਾਸੂਮ ਦੀ ਲੁਤ੍ਦੀ ਵੇਖ ਕੇ,
ਗੋਲੀ ਗਰਮ ਦਿਮਾਗ ਵਾਲੇ ਦੀ ਬੰਦੁਖ ਚੋ ਛੁਟਦੀ ਵੇਖ ਕੇ,
ਮੇਰੇ ਦਿਲ ਵਿੱਚ ਉਠਦਾ ਹੈ ਏ ਸਵਾਲ,
ਕੀ ਇਨਸਾਨ ਕਿਸੇ ਨੂ ਕਿੰਨਾ ਕੁ ਨੋਚ ਸਕਦਾ ਹੈ?
ਖੁਲੇ ਆਮ ਰਿਸ਼ਵਤ ਹਰ ਕੀਤੇ ਚਲਦੀ ਵੇਖ ਕੇ,
ਜੰਗ,ਧਾਮਾਕੇਆਂ ਚ ਲਹੁ ਪਿਯਾ ਰੁੜਦਾ ਵੇਖ ਕੇ,
ਮੇਰੇ ਦਿਲ ਵਿੱਚ ਉਠਦਾ ਹੈ ਏ ਸਵਾਲ ,
ਕੀ ਇਨਸਾਨ ਹੋਰ ਕਿੰਨਾ ਕੁ ਖੁਦਗਰਜ਼ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ ?
ਧਰਤ ਦੇ ਟੁਕੜੇ ਖਾਤਰ ਹੁੰਦੀਯਾਂ ਲ੍ੜਾਯੀਆਂ ਵੇਖ ਕੇ,
ਰਸਮਾ ਦੇ ਨਾ ਤੇ ਸੌਦੇ ਹੁੰਦੇ ਖੁਲੇ ਆਮ ਵੇਖ ਕੇ ,
ਮੇਰੇ ਦਿਲ ਵਿੱਚ ਉਠਦਾ ਹੈ ਏ ਸਵਾਲ,
ਕੀ ਇਨਸਾਨ ਹੋਰ ਕੀ ਕੀ ਸਿਕੇਯਾਂ ਨਾਲ ਤੋਲ ਸਕਦਾ ਹੈ?
ਰਿਸ਼੍ਤੇਯਾਂ ਚ ਪਯੀਆਂ ਦੂਰਿਯਾਂ ਦਰਾਰਾਂ ਵੇਖ ਕੇ,
ਕਚਹ੍ਰੀਆਂ ਚ ਖੁਲੇ ਆਮ ਟੁਟਦੇ ਘਰ ਵੇਖ ਕੇ ,
ਮੇਰੇ ਦਿਲ ਵਿੱਚ ਉਠਦਾ ਹੈ ਏ ਸਵਾਲ,
ਕੀ ਇਨਸਾਨ ਆਪ੍ਨੇਯਾ ਤੋ ਵੀ ਕਿੰਨੀ ਨਫਰਤ ਕਰ ਸਕਦਾ ਹੈ ?
ਰਬ,ਕੋਮ ,ਮੁਲਖ ,ਰੰਗ ,ਨਸਲ ਦੇ ਨਾ ਤੇ ਬ੍ਨੀਯਾਂ ਲਕੀਰਾਂ ਵੇਖ ਕੇ,
ਤੇ ਵਿਤਕਰੇ ਮਿਟਾਉਣ ਵਾਲੇ ਸੂਲੀ ਚੜਦੇ ਵੇਖ ਕੇ ,
ਮੇਰੇ ਦਿਲ ਵਿੱਚ ਉਠਦਾ ਹੈ ਏ ਸਵਾਲ ,
ਕੀ ਇਨਸਾਨ ਹੋਰ ਕਿੰਨਾ ਕੁ ਬੇਸਮਜ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ ?
ਆਪਨੇ ਕਮ੍ਭ ਗਏ ਲਿਖਦੇ ਲਿਖਦੇ ਦੇ ਹਥ ਵੇਖ ਕੇ ,
ਤੇ ਪੜਨ ਵਾਲੇ ਪਏ ਵਿੱਚ ਸੋਚ ਵੇਖ ਕੇ,
ਮੇਰੇ ਦਿਲ ਵਿੱਚ ਉਠਦਾ ਹੈ ਏ ਸਵਾਲ,
ਕੀ ਇਨਸਾਨ ਜਾਨੇ ਕਿੰਨਾ ਕੁ ਜਰ ਸਕਦਾ ਹੈ ?
ਕਸਾਈ ਦੀ ਛੁਰੀ ਥੱਲੇ ਜਨੌਰ ਦੇਖ ਕੇ,
ਮੇਰੇ ਦਿਲ ਵਿੱਚ ਉਠਦਾ ਹੈ ਏ ਸਵਾਲ,
ਕੀ ਇਨਸਾਨ ਰੋਟੀ ਲਈ ਕੀ ਕੀ ਕਰ ਸਕਦਾ ਹੈ ?
ਠੇਕੇਯਾਂ ਤੇ ਵਿਕਦੀ ਖੁੱਲੀ ਸ਼ਰਾਬ ਵੇਖ ਕੇ,
ਕੋਠੇਯਾਂ ਤੇ ਲੱਗੀ ਜਿਸਮਾਂ ਦੀ ਨੁਮਾਇਸ਼ ਵੇਖ ਕੇ,
ਮੇਰੇ ਦਿਲ ਵਿੱਚ ਉਠਦਾ ਹੈ ਏ ਸਵਾਲ,
ਕੀ ਇਨਸਾਨ ਹੋਰ ਕੀ ਕੀ ਵੇਚ ਸਕਦਾ ਹੈ?
ਅਨ੍ਜਮਿਯਾੰ ਧੀਯਾਂ ਮਰਦਿਆਂ ਵੇਖ ਕੇ,
ਬੁੱਢੇ ਮਾਪੇ ਸੜਕਾਂ ਤੇ ਰੁਲਦੇ ਵੇਖ ਕੇ,
ਮੇਰੇ ਦਿਲ ਵਿੱਚ ਉਠਦਾ ਹੈ ਏ ਸਵਾਲ,
ਕੀ ਇਨਸਾਨ ਹੋਰ ਕਿੰਨਾ ਕੁ ਗਿਰ ਸਕਦਾ ਹੈ ?
ਇਜ੍ਜ਼ਤ ਆਬਰੂ ਕਿਸੇ ਮਾਸੂਮ ਦੀ ਲੁਤ੍ਦੀ ਵੇਖ ਕੇ,
ਗੋਲੀ ਗਰਮ ਦਿਮਾਗ ਵਾਲੇ ਦੀ ਬੰਦੁਖ ਚੋ ਛੁਟਦੀ ਵੇਖ ਕੇ,
ਮੇਰੇ ਦਿਲ ਵਿੱਚ ਉਠਦਾ ਹੈ ਏ ਸਵਾਲ,
ਕੀ ਇਨਸਾਨ ਕਿਸੇ ਨੂ ਕਿੰਨਾ ਕੁ ਨੋਚ ਸਕਦਾ ਹੈ?
ਖੁਲੇ ਆਮ ਰਿਸ਼ਵਤ ਹਰ ਕੀਤੇ ਚਲਦੀ ਵੇਖ ਕੇ,
ਜੰਗ,ਧਾਮਾਕੇਆਂ ਚ ਲਹੁ ਪਿਯਾ ਰੁੜਦਾ ਵੇਖ ਕੇ,
ਮੇਰੇ ਦਿਲ ਵਿੱਚ ਉਠਦਾ ਹੈ ਏ ਸਵਾਲ ,
ਕੀ ਇਨਸਾਨ ਹੋਰ ਕਿੰਨਾ ਕੁ ਖੁਦਗਰਜ਼ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ ?
ਧਰਤ ਦੇ ਟੁਕੜੇ ਖਾਤਰ ਹੁੰਦੀਯਾਂ ਲ੍ੜਾਯੀਆਂ ਵੇਖ ਕੇ,
ਰਸਮਾ ਦੇ ਨਾ ਤੇ ਸੌਦੇ ਹੁੰਦੇ ਖੁਲੇ ਆਮ ਵੇਖ ਕੇ ,
ਮੇਰੇ ਦਿਲ ਵਿੱਚ ਉਠਦਾ ਹੈ ਏ ਸਵਾਲ,
ਕੀ ਇਨਸਾਨ ਹੋਰ ਕੀ ਕੀ ਸਿਕੇਯਾਂ ਨਾਲ ਤੋਲ ਸਕਦਾ ਹੈ?
ਰਿਸ਼੍ਤੇਯਾਂ ਚ ਪਯੀਆਂ ਦੂਰਿਯਾਂ ਦਰਾਰਾਂ ਵੇਖ ਕੇ,
ਕਚਹ੍ਰੀਆਂ ਚ ਖੁਲੇ ਆਮ ਟੁਟਦੇ ਘਰ ਵੇਖ ਕੇ ,
ਮੇਰੇ ਦਿਲ ਵਿੱਚ ਉਠਦਾ ਹੈ ਏ ਸਵਾਲ,
ਕੀ ਇਨਸਾਨ ਆਪ੍ਨੇਯਾ ਤੋ ਵੀ ਕਿੰਨੀ ਨਫਰਤ ਕਰ ਸਕਦਾ ਹੈ ?
ਰਬ,ਕੋਮ ,ਮੁਲਖ ,ਰੰਗ ,ਨਸਲ ਦੇ ਨਾ ਤੇ ਬ੍ਨੀਯਾਂ ਲਕੀਰਾਂ ਵੇਖ ਕੇ,
ਤੇ ਵਿਤਕਰੇ ਮਿਟਾਉਣ ਵਾਲੇ ਸੂਲੀ ਚੜਦੇ ਵੇਖ ਕੇ ,
ਮੇਰੇ ਦਿਲ ਵਿੱਚ ਉਠਦਾ ਹੈ ਏ ਸਵਾਲ ,
ਕੀ ਇਨਸਾਨ ਹੋਰ ਕਿੰਨਾ ਕੁ ਬੇਸਮਜ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ ?
ਆਪਨੇ ਕਮ੍ਭ ਗਏ ਲਿਖਦੇ ਲਿਖਦੇ ਦੇ ਹਥ ਵੇਖ ਕੇ ,
ਤੇ ਪੜਨ ਵਾਲੇ ਪਏ ਵਿੱਚ ਸੋਚ ਵੇਖ ਕੇ,
ਮੇਰੇ ਦਿਲ ਵਿੱਚ ਉਠਦਾ ਹੈ ਏ ਸਵਾਲ,
ਕੀ ਇਨਸਾਨ ਜਾਨੇ ਕਿੰਨਾ ਕੁ ਜਰ ਸਕਦਾ ਹੈ ?
Subscribe to:
Posts (Atom)